اشاره:
جمشيد جم نامي آشنا براي همه دانشجويان و صد البته نامي آشناتر براي همه ايرانياني است كه با شنيدن ترانه «يار دبستاني من» روزهاي به ياد ماندني انقلاب در ذهن آنها مرور ميشود.
جم كه سالهاست در شبكههاي مختلف راديويي فعاليت داردچند روز پيش به مناسبت فرا رسيدن روز دانشجو به «شبكه خبر دانشجو» آمد تا از طريق اين رسانه از خودش، «يار دبستاني من» و اوضاع موسيقي كشور با مردم، بويژه دانشجويان سخن بگويد.
جمشيد جم متولد تهران است، اما خود را بزرگ شده ورامين ميداند؛ از 21 بهمن 57 وارد ساختمان قديمي راديو واقع در ميدان 15 خرداد ميشود و از آن روز تا به حال به عنوان تهيه كننده، سردبير و كارشناس موسيقي در برنامههاي فرهنگي، ادبي و هنر فعاليت داشته است.
هر روز صبح بعد از نماز صبح وقتي پيچ راديو را باز ميكني صداي او را در برنامه «يك روز خوب» ميشنوي و جمعهها هم وقتي ميخواهي بعد از يك هفته كاري كمي استراحت كني «تهران در شب» جمعه شبها را با صداي او ميشنوي.
نگران انديشه جوانها هستم
جمشيد جم به عنوان شخصي كه 29 سال است با نسل جوان كشور – از راديو تا دانشگاه – سر و كار داشته، تغيير انديشه جوانهاي امروزي را بزرگترين نگراني خود ميداند.
وي دانشگاهيان را نسل سوم و دبستانيها را نسل چهارم اين انقلاب عنوان ميكند و تغيير انديشه آنها را مهمترين دغدغه امروزي خود ميداند و خود را دوست و ياور همه جوانهاي امروزي معرفي ميكند.
براي اولين بار فقط من خواندم
از جم در مورد «يار دبستاني من» سوال ميكنم، ميگويد: اين ترانه را دوست عزيزم منصور تهراني ساخته و براي اولين بار اين ترانه با صداي من پخش شد، اما بعدها بسياري از افراد، همين كار را كپي كرده و اجراهاي متفاوتي داشتند؛ اين ترانه متعلق به همه ياران دبستاني – از دبستان تا دانشگاه – است و من اين ترانه را به همه دانشجويان اين مرز و بوم تقديم ميكنم.
ياور تخريب چي من
خواننده يار دبستاني من از شكل گيري ملودي جديد بر روي اين آهنگ در زمان جنگ ياد ميكند و ميگويد: ياور تخريب چي من ملودي بود كه در زمان جنگ در سال 67 براي اولين بار در جبههها خوانده شد كه بر اساس ملودي «يار دبستاني من»، اما با شعري متفاوت خوانده شد.
پيام ظلم ستيزي
جمشيد جم پيام اصلي اين آهنگ را ظلم ستيزي، استكبار و استثمار ستيزي و مبارزه با ديكتاتورهاي بزرگ جهان ميداند و ميگويد: «يار دبستاني من» متعلق به هيچ گروه و دسته و يا حزبي نيست، آغاز اين كار از سال 57 بود و اميدوارم تا 150 سال ديگر با مردم و خاطرات انقلاب آنها همراه باشد.
جم مبدا «يار دبستاني من» را سال 32 عنوان ميكند و ميگويد: وقتي براي اولين بار از دكتر شريعتي از سه دانشجوي شهيد سوال كردم، وي گفت كه اين سه نفر دانشجويان مسلماني بودند كه با شهامت شهيد شدند و از همان جا بود كه ياران دبستاني در ذهن من شكل گرفت و آبان 57 اين ترانه ساخته و پخش شد و هميشه گفته ام كه مبدا يار دبستاني من همان سال 32 است و امروزه هم هر دانشگاه كه ميروم دو اصل برايم مهم است؛ يكي دعوت بسيج دانشجويي و ديگري وجود شهداي گمنام در آن دانشگاه است.
با معنويت و خداي يگانه آشتي كنيم
آشتي جوانان، بويژه دانشجويان با معنويت و خداي يگانه آرزوي امروزي جمشيد جم است، وي از جوانها ميخواهد که همواره سعي در انس بيشتر با خداي خود داشته باشند.
جم، معنويت با خداي خود را از دوران نوجواني ميداند و ميگويد: از نوجواني به طور مكرر مسجد بودم و عشقم اين بود كه صبح زود به مسجد بروم و اذان بگويم.
صحبتمان را با جمشيد جم به سمت ديدگاههاي او در مورد موسيقي امروزي در كشور ميبريم.
جم در مورد موسيقي اين روزها در كشور معتقد است: موسيقي ما خيلي بزرگ است، اما بايد مدون شود، ما هفت دستگاه موسيقي، پنج مقام آوازي داريم؛ اين در حالي است که موسيقي غرب در مقابل ما خيلي ضعيف است؛ آنان دو مقام دارند و دستگاههاي موسيقي ما نسبت به آنها بيشتر است، بنابراين همه ما بايد در حفظ و نگهداري آن چيزي كه امروزه از موسيقي سنتي باقي مانده و سينه به سينه منتقل شده، كوشش كنيم.
اين گوينده باسابقه راديو با اشاره به اين مطلب كه بسياري از كشورهاي جهان، به خصوص عربها موسيقي خود را از ما گرفته اند، ميافزايد: عربها، بويژه عربهاي حاشيه خليج فارس 90 درصد موسيقي خود را مديون ايرانيها هستند.
جم در ادامه ميگويد: متاسفانه در بين بعضي از جوانها اين فكر افتاده است كه اسلام با موسيقي مخالف است و اين خود بزرگترين ضربه را به فرهنگ ادب و موسيقي اين سرزمين ميزند.
وي در ادامه با اشاره به اين مطلب كه از زمان صدر اسلام موسيقي جزو افتخارات اسلام بوده است، ميگويد: دين اسلام به موسيقي فاخر خود كه از زمان پيامبراكرم (ص) رواج داشته، افتخار ميكند؛ چرا که در حال حاضر غرب از لحاظ نغمه و ملودي به پايان رسيده و فقط صنعت و تكنولوژي حرف اول را در اين جوامع ميزند.
خواننده يار دبستاني من موسيقي غربي را همانند عروسكهاي كوكي عنوان ميكند و ميگويد: هيچ گونه تفكر و نگرش در اين نوع موسيقي به كار نرفته است و بر عكس در موسيقي اصيل ايراني كلام خواننده و ترانه و ملودي هر كدام از جايگاه ويژه اي برخوردار هستند.
زنگ موبايل جمشيد جم به صدا در ميآيد و از او ميخواهند كه در ساعت خاصي در محلي حضور به هم رسانند؛ نميدانم دانشگاه يا راديو، اما آنچه كه نه تنها من، بلكه همگان ميدانند اين است كه حضور جمشيد جم در هر كجا كه باشد مايه افتخار ما ايرانيان و بخصوص دانشجويان است.
جمشيد جم «شبكه خبر دانشجو» را به اميد ديدارهاي آينده ترك مي كند و در آخر جمله را با تاكيد مجدد عنوان ميكند: «يار دبستاني من متعلق به همه دانشجويان است»
يار دبستاني من
با من و همراه مني
چوب الف بر سر ما
بغض من و آه مني
حك شده اسم من و تو
روتن اين تخته سياه
تركه بيداد و ستم
مونده هنوز رو تن ما
دشت بي فرهنگي ما
هرزه تموم علفاش
خوب اگه خوب بد اگه بد
مرده دلاي آدماش
دست من و تو بايد اين
پردهها رو پاره كنه
كي ميتونه جز من و تو
درد ما رو چاره كنه؟
خواننده اصلي اين ترانه: استاد جمشيد جم؛ بازخواني اين ترانه: فريدون فروغي؛ سال ساخت: بهمن 1357